Po raz kolejny odbyło się spotkanie zrealizowane w ramach II edycji projektu edukacyjnego Przez historię z „Niezwyciężonymi”. 21 lutego historycy z olsztyńskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej mówili o okupacji wschodnich rejonów II Rzeczpospolitej. Spotkanie poprowadził Dawid Zagził.
Jako pierwszy głos zabrał Michał Ostapiuk. Przypomniał on, że 17 września 1939 r. Związek Radziecki rozpoczął niczym nie sprowokowaną agresję na Polskę jako sojusznik hitlerowskich Niemiec. Działania wojsk sowieckich uzyskały wsparcie części mniejszości narodowych zamieszkujących wschodnie obszary II Rzeczpospolitej. Sowieci ogłosili upadek państwa polskiego, a ziemie które zajęli włączyli w skład Białoruskiej Republiki Sowieckiej i Ukraińskiej Republiki Sowieckiej, zaś okręg wileński przekazali Litwie. Już w pierwszych dniach sowieckiej okupacji, ludność polska spotkała się z różnymi formami terroru. W wyniku deportacji, niedożywienia oraz eksterminacji, żywioł polski na Wschodzie został poważnie osłabiony. Mimo tak niesprzyjających warunków istniała tam polska konspiracja. Działała ona jednak w warunkach o wiele trudniejszych niż te, które miały miejsce pod okupacją niemiecką.
Problem zbrodni katyńskiej przedstawił Dawid Zagził. Zwrócił on uwagę, że po zajęciu wschodnich rejonów II Rzeczpospolitej przez ZSRR do niewoli sowieckiej trafiły dziesiątki tysięcy polskich jeńców wojennych. Po pewnym czasie część z nich została zwolniona do domu, ale duża grupa, przede wszystkim oficerowie rezerwy (urzędnicy, lekarze, prawnicy, nauczyciele), ale także podoficerowie i szeregowi pozostali dalej w niewoli. Śledczy sowieccy prowadzili z nimi rozmowy, których celem było przekonanie do idei współpracy z ZSRR. Generalnie działania te okazały się bezowocne. W takiej sytuacji kierownictwo sowieckie zadecydowało o fizycznej likwidacji polskich jeńców wojennych. Sowieccy zbrodniarze zamordowali też tysiące członków Korpusu Ochrony Pogranicza, Straży Granicznej, Służby Więziennej oraz cywili. Ta zakrojona na szeroką skalę eksterminacja obywateli polskich, generalnie określana terminem „zbrodnia katańska”, pozostaje jednym z najtragiczniejszych wydarzeń historii Polski XX w.
